دیابت چیست؟
دیابت، یا بهصورت علمیتر دیابت ملیتوس، یکی از بیماریهایی است که در آن بدن در تولید یا استفاده از هورمون انسولین دچار مشکل میشود.
بهطور طبیعی، لوزالمعده (عضوی در پشت معده) انسولین تولید میکند تا بدن بتواند قند و چربی موجود در غذا را ذخیره کرده و برای تولید انرژی از آن استفاده کند.
دیابت زمانی رخ میدهد که یکی از این سه حالت اتفاق بیفتد:
- لوزالمعده دیگر هیچ انسولینی تولید نکند.
- مقدار انسولین تولیدی خیلی کم باشد.
- یا بدن به انسولین پاسخ درستی ندهد (که به آن مقاومت به انسولین گفته میشود).
دیابت یک بیماری مادامالعمر است.
بر اساس آمار، حدود ۳۸/۴ میلیون نفر در آمریکا به دیابت مبتلا هستند و تقریباً ۸/۷ میلیون نفر از آنها هنوز تشخیص داده نشدهاند.
علاوه بر این، حدود ۹۷/۶ میلیون نفر در مرحلهی پریدیابت (پیشدیابت) قرار دارند.
در حال حاضر، درمان قطعی برای دیابت وجود ندارد، اما با مدیریت صحیح بیماری، کنترل تغذیه و سبک زندگی سالم میتوان از عوارض جدی آن پیشگیری کرد و زندگی سالمی داشت.
انسولین و دیابت
برای درک نقش انسولین در بدن، باید بدانیم که بدن چگونه از غذا برای تولید انرژی استفاده میکند.
سلولهای بدن ما برای فعالیت خود به انرژی نیاز دارند، و این انرژی از قند (گلوکز) تأمین میشود.
زمانی که غذا یا نوشیدنی مصرف میکنیم، بیشتر آن به گلوکز تبدیل میشود و از طریق خون به سلولها میرسد تا انرژی تولید شود.
در اینجا انسولین نقش حیاتی دارد — انسولین مانند کلیدی است که درِ سلولها را باز میکند تا گلوکز وارد شود.
اگر انسولین وجود نداشته باشد یا عملکردش مختل شود، گلوکز در خون جمع میشود و باعث افزایش قند خون (هایپرگلیسمی) میشود.
مقدار گلوکز موجود در خون توسط انسولین تنظیم میشود.
لوزالمعده بهصورت مداوم مقدار کمی انسولین آزاد میکند.
وقتی قند خون افزایش پیدا میکند (مثلاً بعد از غذا خوردن)، لوزالمعده انسولین بیشتری ترشح میکند تا گلوکز بیشتری وارد سلولها شود و سطح قند خون پایین بیاید.
اگر قند خون بیش از حد پایین بیاید (هیپوگلیسمی یا کاهش قند خون)، بدن با ارسال پیام گرسنگی و آزاد کردن گلوکز ذخیرهشده در کبد، دوباره قند خون را متعادل میکند.
افرادی که دیابت دارند، یا اصلاً انسولین تولید نمیکنند یا سلولهای بدنشان به انسولین مقاوم شده است.
در نتیجه، قند خون در سطح بالایی باقی میماند که به آن هایپرگلیسمی گفته میشود.
بر اساس معیارهای علمی، اگر میزان قند خون ناشتا (بعد از ۸ ساعت غذا نخوردن) ۱۲۶ میلیگرم در دسیلیتر یا بیشتر باشد، فرد به دیابت مبتلا است.
انواع دیابت
دیابت نوع ۱
در دیابت نوع ۱، سلولهای تولیدکنندهی انسولین در لوزالمعده (سلولهای بتا) توسط سیستم ایمنی بدن از بین میروند.
بنابراین بدن دیگر هیچ انسولینی تولید نمیکند و فرد باید برای زنده ماندن، انسولین تزریق کند.
این نوع دیابت معمولاً در افراد زیر ۲۰ سال بروز میکند، اما ممکن است در هر سنی ظاهر شود.
دیابت نوع ۲
در دیابت نوع ۲، بدن هنوز انسولین تولید میکند، اما یا مقدارش کافی نیست یا سلولهای بدن به آن پاسخ نمیدهند.
در نتیجه، گلوکز نمیتواند به درستی وارد سلولها شود و در خون تجمع پیدا میکند.
دیابت نوع ۲ شایعترین نوع دیابت است و بیش از ۳۶ میلیون نفر در آمریکا را درگیر کرده است.
این بیماری عامل اصلی نابینایی، قطع عضو (بهویژه پا) و نارسایی مزمن کلیه است.
دیابت نوع ۲ بیشتر در افراد بالای ۴۰ سال و دارای اضافه وزن دیده میشود، اما در سالهای اخیر، بهدلیل افزایش چاقی در میان کودکان و نوجوانان، در سنین پایینتر هم دیده میشود.
برخی افراد میتوانند با کاهش وزن، رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی منظم قند خون خود را کنترل کنند، اما بعضی دیگر ممکن است نیاز به تزریق انسولین یا مصرف داروهای خوراکی تنظیمکنندهی قند خون داشته باشند.
پریدیابت (پیشدیابت)
در مرحلهی پریدیابت، سطح قند خون بالاتر از حد طبیعی است، اما هنوز آنقدر بالا نیست که بهعنوان دیابت شناخته شود.
در آمریکا، بیش از ۹۷ میلیون نفر در این مرحله قرار دارند.
افراد در این وضعیت معمولاً هیچ علامتی ندارند، اما این مرحله تقریباً همیشه پیشدرآمد دیابت نوع ۲ است.
حتی در همین مرحله هم ممکن است آسیب به قلب و عروق آغاز شود.
اگر در معرض خطر هستید (مثل اضافه وزن، سابقه خانوادگی دیابت یا بیتحرکی)، بهتر است با پزشک مشورت کنید تا تست قند خون انجام شود.
با تغییر سبک زندگی، کاهش وزن و تحرک بدنی، میتوان از پیشرفت پریدیابت به دیابت نوع ۲ جلوگیری کرد.
منابع و مراجع 🠧
CDC: "National Diabetes Statistics Report," "Testing for Diabetes and Prediabetes: A1C."
American Diabetes Association: "Recently Diagnosed," "Statistics About Diabetes," "Five Things to Know About Ketones," "Insulin Routines," "Oral & Injectable Medications for Type 2 Diabetes," "Understanding Carbs."
اینستاگرام ما
-
هنوز پستی اضافه نشده است